Interview in het AD van 12 april 2025, door Janine Renes
Boeren worden natuurbeheerders in de Krimpenerwaard: ‘De schaal waarop wij dit doen, is best uniek’
Steeds meer boeren in de Krimpenerwaard stappen – soms aarzelend, soms vol overtuiging – in de rol van natuurbeheerder. Vrijdagmiddag werden zes innovatieve strooiselstallen geopend, als onderdeel van het natuurinclusieve landbouwproject.
,,Kom maar binnen hoor’’, zegt Yfke Boer (58) met een glimlach. Ze wijst naar een koe die al minutenlang onder een volautomatische koeborstel staat. ,,Geef ze eens ongelijk – dat voelt als een uitgebreide massage. Comfort vinden we belangrijk.’’
Familiebedrijf
Niet veel later lopen echtgenoot Jan (60) en dochter Diana (31) de stal binnen. De hele familie werkt mee op het melkveebedrijf in Stolwijk. Jan en Diana werken voornamelijk in de stal, Yfke en oudste dochter Marinda (33) maken zelf kaas en staan in de boerderijwinkel.
,,Mijn familie is al sinds 1730 actief op deze plek,’’ vertelt Jan. ,,Mijn vader hield alleen zwart-witte koeien – Holstein-Friesians, echte melkkoeien. Wij hebben nu van alles: van roodbont tot blaarkop.’’
Diana, moeder van twee kinderen, zal het bedrijf in Stolwijk in de toekomst overnemen. ,,Die stap durfde ik nooit alleen te zetten,” zegt ze. ,,Maar samen met m’n zus durf ik het wel.” Jan: ,,Die keuze was helemaal aan de dames, maar natuurlijk ben ik er blij mee!” Marinda is inmiddels verhuisd naar een tweede locatie in Haastrecht, waar ze jongvee opfokt.
Omschakelen
Sinds 2010 schakelt het bedrijf stap voor stap om naar natuurbeheer, naar natuurinclusieve landbouw. Jan: ,,Ik had altijd al interesse in de natuur. Vanaf 2010 gebruik ik geen chemische bestrijdingsmiddelen meer. We verwijderen onkruid met de hand. Een flinke klus ja, maar we zien resultaat: meer bodemleven.’’
Zes jaar geleden ruilden ze land met het Zuid-Hollands Landschap (ZHL). ,,Zo konden we één blok gaan beheren, wat voor ons handiger was.’’ De koeien lopen inmiddels los in de stal en de familie werkt toe naar biologische melk.
Op natuurlanden mag geen (natte) drijfmest meer uitgereden worden, want vaste mest is beter voor de bodem. Daarom heeft de familie een strooiselstal gebouwd. Yfke: ,,Hierin krijg je een droge mestsoort. De dieren liggen op een dikke laag strooisel. Twee keer per dag leggen we er weer stro op: de urine loopt weg in de kelder en mengt niet.’’
Het is soms een beetje zoeken, maar ik wil overbrengen dat het zo ook kan.
Diana Boer-Brouwer De Koning, Opvolger melkveebedrijf Stolwijk
,,De volgende stap is geen antibiotica gebruiken’’, vindt dochter Diana. ,,Het is soms een beetje zoeken, maar ik wil overbrengen dat het zo ook kan.”
Zelfrealisatoren
De Krimpenerwaard maakt onderdeel uit van het Natuurnetwerk Nederland (NNN). Hierin moet 2250 hectare aan nieuwe natuur worden ontwikkeld. Dit gebeurt deels door bestaande landbouwgrond om te vormen tot natuur of natuurinclusieve landbouw.
Omschakelen naar natuurbeheer is niet makkelijk, maar we hebben de boeren hard nodig als beheerders.
René Langedijk, Natuurbeheercollectief Krimpenerwaard (NBC)
,,Omschakelen naar natuurbeheer is niet makkelijk, maar we hebben de boeren hard nodig als beheerders. De familie Boer-Brouwer De Koning is een mooi voorbeeld. Zij gaan er echt voor en hebben ook nog eens een goede melkproductie’’, reageert René Langedijk namens het NBC, het Natuurbeheercollectief Krimpenerwaard (NBC).
Langedijk: ,,De nieuwe natuur realiseren we samen met 25 zelfrealisatoren. Dat zijn particuliere grondeigenaren die hun eigen grond als natuur inrichten en aan natuurbeheer doen, en boeren die hun agrarische bedrijfsvoering met natuurbeheer combineren.’’
Uniek
De Krimpenerwaard dient hiermee als voorbeeld voor andere regio’s, waar landbouw en natuurbeheer geïntegreerd worden. ,,De schaal waarop wij dit doen, is best uniek’’, stelt Kees Kapeijn, manager Programmabureau Veenweiden Krimpenerwaard. ,,De boeren springen in het diepe, zo’n grote verandering is toch spannend.’’
Een langgekoesterde wens waren de zes strooistallen. Deze zijn gerealiseerd met behulp van een Europees subsidieprogramma (POP 3). ,,Zo’n stal is een flinke investering voor de boeren, maar 40 procent van de kosten kunnen worden teruggevraagd.’’
Kapteijn onderschrijft de oproep die de zes agrarische bedrijven doen, namelijk om de samenwerking voor langere tijd aan te gaan. ,,Dat is belangrijk, want er zijn vast en zeker nog veel hobbels te nemen.’’
